Over de onzichtbare invloed van jouw keuzes op het zenuwstelsel en het brein van je paard.
Afgelopen weekend volgde ik een intensief seminar van Dr. Stephen Peters, neurowetenschapper gespecialiseerd in het zoogdierbrein en Jim Thomas, horseman en trainer uit de Amerikaanse ranchcultuur. Twee totaal verschillende werelden (wetenschap en western) maar juist daarom zo interessant, want wat gebeurt er als je neurobiologie samenbrengt met de dagelijkse praktijk van het werken met paarden. Dan verandert alles.
Dan kijk je niet meer naar een paard dat ‘stout’ is, maar naar een brein dat overspoeld wordt.
Dan zie je geen weerstand, maar overleving.
Dan begrijp je: jij bouwt het brein van je paard, elke dag en elke seconde met alles wat we wel of juist niet doen.
Ik wist dat dit seminar iets zou losmaken, maar dat het zó binnen zou komen, had ik niet verwacht.
Wat bedoel ik nou met jij bouwt het paardenbrein?
Het brein van een paard is plastisch en dat betekent: het vormt zich, het verandert, past zich aan, maakt nieuwe verbindingen en breekt oude af. Niet alleen tijdens het zadelmak maken of iedere andere training, maar 24 uur per dag.
● In de manier waarop we het paard huisvesten.
● In de mate van voorspelbaarheid en veiligheid die we bieden.
● In de timing van onze hulpen, de toon van onze stem, de spanning in ons lijf.
We zijn niet alleen de personal trainer voor het lijf. We zijn ook de architect van het brein.
En dat brein? Dat groeit óf in veiligheid óf in overleving, maar niet tegelijk.
Flight, fight… of leren?
Dr. Peters legde glashelder uit: een paard dat stress ervaart (hoe klein ook) schakelt van het leerbrein naar het overlevingsbrein. Fight. Flight. Freeze. Niet uit onwil, maar uit noodzaak, want een brein dat denkt dat het moet overleven, sluit letterlijk de toegang tot leren af.
En dat betekent:
● Een paard dat niet reageert is mogelijk niet koppig maar bevroren.
● Een paard dat steigert kan aangestuurd worden door pure paniek.
● Een paard dat niet luistert hoort je misschien niet eens (neurologisch gezien).
Hoe we reageren op dat gedrag bepaalt of het paard terug kan komen naar een gevoel van veiligheid of juist verder afglijdt in overleving.
Wat zegt dat over jou?
Dat jij belangrijker bent dan je denkt.
Dat jouw ademhaling, focus, energie en de hulpen die je geeft meer invloed hebben dan welk bit of zadel dan ook.
Dat jouw keuzes tijdens een training én in de dagelijkse verzorging en huisvesting letterlijk het breinstructuur van je paard vormen.
En juist dat inzicht deed mij echt heel veel.
Want het betekent dat we zóveel verschil kunnen maken. Dat welzijn niet alleen in huisvesting zit, maar ook in het contact en het leerklimaat dat we scheppen. In de mate waarin het paard zich begrepen, gehoord en veilig voelt bij ons.
En wat vraagt dit van ons?
Dat we beginnen met het ontwikkelen van het juiste bewustzijn.
● Dat we onszelf trainen in het herkennen van stresssignalen.
● In het begrijpen van hoe leerprocessen echt werken.
● In het besef dat gedrag niet ‘lastig’ is, maar waardevolle informatie.
Het vraagt iets heel eenvoudigs: veiligheid.
Want pas als wij het paard zich veilig laten voelen, ontstaat er ruimte. Voor het brein van het paard, voor nieuwe verbindingen en voor vertrouwen dat groeit in plaats van slijt.
Zadelmak maken, trailerladen, een simpel rondje in de bak, paarden samen laten grazen en spelen, ’s nachts op stal houden of juist naar buiten met de groep zijn geen ‘handelingen’. Het zijn allemaal momenten waarop jij invloed uitoefent op dat wonderlijke netwerk in het hoofd van je paard. Een brein dat vraagt om veiligheid.
Wat jij kiest, vormt dat brein.
Dus stel jezelf de vraag: welk brein bouw jij vandaag?